Only the sound remains : Two Noh plays

Zoals de luisteraar in de klassieke opera vaak overvoerd wordt met bakken emoties, zo lijkt hij/zij in de hedendaagse opera gevloerd te worden door louter schoonheid. Dat vraagt om een uitleg. De moderne muziek is immers zelden een bron van schoonheid, zo luidt althans het vooroordeel. Toch baadt ook de muziek van deze dvd zich in een gloed van bekoring en verfijning. Invloeden vanuit het klassieke Japan zijn hier debet aan. In de traditionele Japanse esthetiek is schoonheid vaak een uiting van imperfectie, van verval en rafelige randjes. Juist door die imperfectie raakt het Japanse schoonheidsbesef aan zeer diep beleefde emoties, gerelateerd aan verlies, vergankelijkheid en dood. Schoonheid wordt daarom als iets grensoverschrijdends gezien, dat was althans de stichtelijke draai die het Japanse boeddhisme eraan gaf. Anders gezegd: dankzij de schoonheid van de natuur en de kunst kunnen stervelingen zich verbinden met de wereld van de goden, de voorouders en de natuurgeesten. In zijn jonge jaren leerde Peter Sellars deze mentaliteit kennen als poppenspeler en kaboeki acteur (traditioneel Japans). Componiste Kaija Saariaho bekwaamde zich in haar studietijd in het bespelen van de shakuhachi, de traditionele Japanse bamboefluit. Beiden bundelden hun krachten in deze productie van de Nederlandse Opera: Only the sound remains (naar de klassieke Japanse no-spelen Tsunemasa & Hagomoro). Oost en West (en Zuid) ontmoeten hier elkaar, zoals ook het oeroude zich verbindt met het hedendaagse experimentele. (HJ)