Bosch requiem 2010

Louis Andriessen behoort ongetwijfeld tot de meest invloedrijke Nederlandse componisten van zijn generatie. Hij studeerde bij Kees van Baaren en Luciano Berio en vormde met onder meer Peter Schat en Reinbert de Leeuw een componistencollectief dat in 1969 gezamenlijk de roemruchte opera Reconstructie componeerde. Als lid van de Notenkrakers rebelleerde hij in dezelfde periode tegen de gevestigde muzikale orde en maakte hij zich sterk voor meer vernieuwing in het Nederlandse muziekleven. Andriessens eigenlijke doorbraak als componist kwam met het grootschalig opgezette De Staat (1976). Hierin hebben het neoclassicisme en het serialisme in eerdere werken plaats gemaakt voor een meer persoonlijke verwerking van de muziek van Stravinsky, jazz en het Amerikaanse minimalisme. Op De Staat volgde een reeks monumentale stukken als Mausoleum (1979), De Tijd (1981) en De Snelheid (1983) die uitmondden in zijn magnum opus De Materie (1989). Hierin komen alle aspecten van Andriessens muziek tot dan toe samen. Met De trilogie van de laatste dag (1996-1997) en de opera Writing to Vermeer (1997-1999) betreedt Andriessen nieuwe grond en tot op heden zijn de grenzen van zijn eigen muzikale idioom nog niet in zicht. Als compositiedocent aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag geldt hij als de grondlegger van de zogenaamde Haagse School, waarvan de muzikale karakteristieken zijn te omschrijven als luid, agressief en wars van elk neoromantisch sentiment, net als de muziek van Andriessen zelf. (JWvR)

Dat Josquin Desprez een van de invloedrijkste componisten uit de Renaissance zou worden, is mede te danken aan de loftuitingen waarmee de hervormer Martin Luther hem overspoelde. Luther vond Josquins muziek een voorbeeld van hoe je teksten in muziek kon uitdrukken. En als je motetten van Josquin beluistert, begrijp je direct wat Luther bedoelt: ook nu nog is Josquins muziek bijzonder aansprekend en aangrijpend. Dankzij Luthers reclame werd Josquin na zijn dood een echte held in de Duitse 16e eeuw. Deze populariteit zorgde er zelfs voor dat uitgevers regelmatig muziek uitbrachten die zogenaamd door Josquin geschreven zou zijn, zodat het goed zou verkopen! Nadeel van deze praktijken is, dat het tegenwoordig een wetenschap apart is om uit te vogelen welke stukken nu echt van Josquins hand zijn… Zijn authentieke werken munten echter uit in helderheid, vindingrijkheid en diepzinnigheid. Enkele hoogtepunten zijn de motetten ‘Miserere mei’, ‘Stabat Mater’, het beroemde ‘Ave Maria’, ‘Ut Phoebi Radiis’, de klaagzang na Ockeghems overlijden (de ‘deploration’) en de Missa Gaudeamus en de twee ‘L’homme arme’ missen. (TC)